Dziecko autystyczne w roli ucznia

Dziecko z autyzmem cierpi z powodu licznych zaburzeń neurologicznych oraz dolegliwości somatycznych (m.in. niedomagania ze strony układu pokarmowego spowodowane alergiami). Zaburzenia te manifestują się najczęściej jako: – deficyty w obszarze rozwoju języka, który jest narzędziem myślenia i komunikacji ze światem, wynikające z niedojrzałości mechanizmów językowych, – zahamowany rozwój emocjonalno – społeczny przejawiający się brakiem rozumienia podstawowych sytuacji społecznych, nieadekwatnymi reakcjami na dany bodziec, brakiem empatii, trudnościami adaptacyjnymi, itp., – nadwrażliwość na bodźce sensoryczne płynące ze świata zewnętrznego ( hałas, ruch dzieci na korytarzu, otwarta przestrzeń pustego korytarza, zapachy ze stołówki, kontakt z konserwowaną żywnością np. chipsy, cola itp.), która może prowadzić do utajonych ataków padaczki odruchowej. W związku z występowaniem opisanych zaburzeń, dziecko autystyczne w środowisku szkolnym jest narażone na liczne stresujące go sytuacje, które w konsekwencji prowadzą do przeciążenia jego układu nerwowego. Może to skutkować zachowaniami niepożądanymi skierowanymi do kolegów, nauczycieli oraz jego samego. Sprawiedliwa ocena jego zachowania oraz wypowiedzi zarówno pisemnych, jak i ustnych to wielkie wyzwanie dla uczących go osób. Rady dla rodziców i nauczycieli dzieci autystycznych: * Mów do dziecka krótko i jasno. Używaj prostych zdań bez epitetów, upiększeń i aluzji. * Odwołuj się do konkretów, wspomagaj się ilustracjami. * Opracuj odrębny system oceny zachowania oparty na eliminacji zachowań destrukcyjnych ( np. kontrakt semestralny z uczniem i konsekwentne monitorowanie maksymalnie dwóch zachowań w semestrze). Nagradzaj każdy mały postęp i przejawy świadomej autokontroli zachowania. * Przygotuj emocjonalnie dziecko do każdej nowej sytuacji, ponieważ wszystko co nowe budzi lęk. Piszcie wspólnie scenariusze i instrukcje zachowania do wydarzeń, które nigdy jeszcze nie miały miejsca w życiu dziecka (np. egzamin, pogrzeb dziadka, dyskoteka itp.) * Nie popędzaj dziecka. Jego układ nerwowy nie nadąża i jak komputer „zawiesza się”, gdy jest przeciążony nadmiarem komend. * Ogranicz kontakt dziecka ze sztuczną żywnością. Zawsze, gdy widzisz grymas na jego twarzy po spożyciu posiłku zapytaj , czy boli go brzuch. Wybuchy nieuzasadnionej agresji czy płaczu często spowodowane są u tych dzieci dolegliwościami gastrycznymi. * W trakcie napadu agresji zachowaj zimny spokój. Wyprowadź dziecko, odizoluj od ludzi. Po ataku porozmawiaj spokojnie o tym , co się stało. Być może zaskoczy Cię powód tej traumy. Przyczyną destrukcyjnych zachowań u dzieci z autyzmem są czasem sytuacje bardzo odległe w czasie, o których ono właśnie sobie przypomniało. * Naucz dziecko bronić się przed nadmiarem bodźców ( szukanie cichego i malo ruchliwego miejsca, techniki relaksacyjne itp.) Opracowała: Maria Walczowska – Dutka