Drodzy Rodzice!
Czy wiecie, że można skutecznie pracować z dzieckiem w domu? Proponujemy Wam
mądrą zabawę z własnym dzieckiem już od najmłodszych lat życia, zdobycie podstawowej wiedzy, umożliwiającej zrozumienie trudności i potrzeb dziecka,
świadomą współpracę ze szkołą i poradnią psychologiczno – pedagogiczną
oraz systematyczną pracę z dzieckiem.
Oto kilka wskazówek do pracy z dziećmi.
Jak doskonalić u dziecka sprawność motoryki dużej i małej?
Ćwiczenie ogólnej sprawności ruchowej:
– ćwiczenia równoważne (gra w klasy, stanie na jednej nodze, skoki na trampolinie, jazda na rowerze, hulajnodze);
– podskoki;
– gimnastyka;
– chód ze zmianą kierunku: po zygzakach, „ślimaku” i ósemce;
– pływanie.
Ćwiczenia rozwijające zręczność:
– zabawy dużą piłką, balonikami, kulami ugniecionymi z gazet;
– zabawy woreczkiem wypełnionym ryżem lub grochem;
– budowanie konstrukcji z klocków;
– rzucanie do celu;
– rzucanie piłki w parach;
– zabawy stolikowe typu pchełki, bierki, bilard stołowy;
– wdrażanie do samodzielności podczas samoobsługi (mycia, ubierania, zapinania guzików, zamka błyskawicznych);
– zabawy manipulacyjne klockami, koralikami i innym materiałem;
– włączanie dziecka w wykonywanie zajęć domowych typu: ugniatanie ciasta, odrywanie szypułek owoców, wykrawanie ciastek.
Ćwiczenia usprawniające staw nadgarstkowy i palce rąk:
– ćwiczenia z wykorzystaniem różnych technik plastycznych;
– rysowanie na tablicy jedną ręką lub obiema rękami;
– zamalowywanie dużych płaszczyzn farbą;
– oklejanie kartki plasteliną;
– lepienie z gliny lub plasteliny;
– marsz palców po stole w określonych kierunkach, bębnienie palcami;
– stukanie palcami po stole;
– przewlekanie nitek przez dziurki w tekturze, wyszywanki;
– ugniatanie jedna ręką i obiema kul z gazety, bibuły;
– składanie papieru – samoloty, okręty, sztuka orgiami;
– naśladowanie ruchów gry na pianinie, flecie, skrzypcach;
– kalkowanie różnej wielkości wzorów o kształcie geometrycznym i literopodobnych;
– pisanie na klawiaturze komputera;
– wycinanie;
– wydzieranie z papieru;
– nawlekanie korali, makaronu na sznurek;
– malowanie szlaczków grubym pędzlem na dużej powierzchni;
– stemplowanie pieczątkami z ziemniaka, gumowymi, drewnianymi;
– malowanie palcami, pędzlem, wata, gąbką: linii pionowych, poziomych, falujących, łamanych, spiralnych, form kolistych, kwadratowych, trójkątnych;
– obrysowywanie kształtów i pisanie wyrazów bez odrywania ręki od papieru.
Ćwiczenia usprawniające ruchy rąk i koordynację wzrokowo – ruchową (współpracę ręka – oko):
– dorysowywanie brakujących elementów;
– rysowanie linii przez łączenie punktów;
– rysowanie pod dyktando;
– rysowanie linii wewnątrz labiryntów;
– zamalowywanie małych przestrzeni, np. figur na obrazku;
– rysowanie linii pionowych, poziomych, ukośnych, falistych, pętelkowych, półkolistych, kolistych;
– kreślenie w powietrzu, na tackach z piaskiem i rysowanie różnymi technikami graficznymi linii pionowych, poziomych, ukośnych, łamanych, krzywych i figur geometrycznych (koło, elipsa, kwadrat, trójkąt): zaczynamy ćwiczenie od dużych, zamaszystych ruchów w powietrzu lub nad kartką, następnie przechodzimy do rysowania na dużych powierzchniach papieru, potem dopiero na mniejszych kartkach – rysowanie w liniaturze to ostatni etap ćwiczeń poprzedzających pisanie.
Ćwiczenie płynnych ruchów pisarskich:
– tworzenie szlaczków przez łączenie kropek na papierze gładkim oraz w liniach i kratkach;
– pogrubianie słabo zaznaczonego konturu;
– uzupełnianie elementów obrazka według wzoru;
– obrysowywanie szablonów;
– obrysowywanie przez kalkę lub folię rysunków i liter;
– kreślenie szlaczków.
Ćwiczenia i zabawy zwalniające napięcie stawowo – mięśniowe:
– poruszanie rękami uniesionymi ponad głową;
– zabawa w pranie i prasowanie;
– zabawy z użyciem skakanki: przesuwanie sznurka w palcach, kręcenie, owijanie wokół własnej dłoni;
– naśladowanie lotu ptaka;
– naśladowanie dyrygenta;
– naśladowanie pływania;
– naśladowanie drzew na wietrze.
Ćwiczenia relaksacyjne rąk – w przerwach pomiędzy ćwiczeniami graficznymi:
– zaciskanie i rozwieranie pięści;
– zabawy naśladujące ruchy takie jak otrzepywanie rąk z wody, wytrzepywanie wody z rękawa, otrząsanie całego ciała z wody, strzepywanie nitki z rękawa.
Jak usprawniać u dziecka funkcje wzrokowe?
Ćwiczenia na materiale obrazkowym:
– zwracanie uwagi na różne szczegóły rysunku, obrazka;
– zachęcanie do zabaw takich jak rysowanie, konstruowanie według wzoru, układanki;
– zapamiętanie jak największej liczby przedmiotów eksponowanych na obrazku;
– rozpoznawanie przebiegu przedstawionych zdarzeń na podstawie serii obrazków;
– dobieranie par jednakowych obrazków: domina obrazkowe, Czarny Piotruś;
– układanie obrazków w szeregu według kolejności, w jakiej były eksponowane;
– wyszukiwanie różnic i podobieństw w obrazkach;
– składanie całości obrazka z jego części według wzoru i bez wzoru;
– kolorowanie ukrytego obrazka;
– kolorowanie wzorów do stempli.
Ćwiczenia na materiale geometrycznym:
– kreślenie kształtów geometrycznych w powietrzu;
– segregowanie figur według określonych cech (kształt, kolor, wielkość);
– dobieranie par jednakowych figur geometrycznych;
– układanie figur według wzoru w układzie szeregowym (figury wycięte z kolorowego papieru);
– układanie kompozycji z figur geometrycznych według wzoru;
– obrysowywanie figur geometrycznych;
– zarysowywanie (zakreskowanie, zakratowanie) figur geometrycznych;
– kolorowanie figur geometrycznych.
Ćwiczenia na materiale literopodobnym i literowym:
– odtwarzanie wzorów graficznych;
– uzupełnianie elementów brakujących we wzorze graficznym;
– dostrzeganie podobieństw i różnic pomiędzy znakami graficznymi;
– lepienie liter z plasteliny;
– wycinanie liter;
– formowanie kształtów liter ze sznurka, drutu;
– wodzenie palcem po literach wykonanych z szorstkiego materiału;
– odrysowywanie liter od szablonu i kolorowanie ich;
– odwzorowywanie liter przez kalkę techniczną lub folię;
– uzupełnianie elementów w literze drukowanej i pisanej;
– wyszukiwanie w tekście pisanym określonej litery;
– zgadywanie liter pisanych w powietrzu lub na plecach;
– odtwarzanie z pamięci uprzednio widzianych liter;
– gra w domino literowe;
– odtwarzanie kształtu liter i ich połączeń;
– pisanie po śladzie liter, sylab, wyrazów;
– pisanie liter według wzoru w zeszycie w trzy linie, porównywanie z wzorem po napisaniu.
Ćwiczenia współpracy oka i ręki (koordynacji wzrokowo – ruchowej) według następujących etapów – przykład:
– rysowanie po śladzie (po linii konturu) lub wypełnianie wykropkowanych linii na obwodzie rysunku;
– kalkowanie rysunku przez szkło lub folię, obrysowywanie za pomocą szablonów;
– zamalowywanie rysunku konturowego;
– zakreskowywanie elementów rysunku liniami pionowymi, poziomymi, ukośnymi, falistymi, „zakratowywanie”;
– wypełnianie rysunku innymi materiałami np. skrawkami wydzieranymi z bibuły, plasteliną, watą;
– robienie ramki ze szlaczków;
– wycinanie rysunku;
– wklejenie go do zeszytu.
Jak usprawniać u dziecka funkcje słuchowo – językowe?
Funkcje te są doskonalone podczas następujących czynności:
– uczenie się na pamięć krótkich wierszyków, rymowanek, piosenek, wyliczanek, fragmentów bajek muzycznych;
– słuchanie i rozwiązywanie zagadek;
– zagadki słuchowe: rozpoznawanie odgłosów natury, innych znanych dziecku dźwięków;
– układanie rymowanek;
– powtarzanie za dorosłym ciągów słownych (np. but, bluza, spodnie, skarpeta);
– zabawa: jakie słowo zostało powiedziane dwa razy (np. okno, oko, drzwi, okno);
– słuchanie bajek, opowiadań, bajek muzycznych (często powtarzanych) oraz samodzielne opowiadanie fragmentów i dopowiadanie zakończeń;
– zabawa „powtórz po mnie”: dorosły wydaje dźwięki różnymi przedmiotami, a dziecko z zamkniętymi oczami nasłuchuje i następnie odgaduje nazwy użytych przedmiotów (np. stukanie łyżeczką, cięcie nożyczkami, gniecenie papieru);
– opisywanie lub tworzenie opowiadania do oglądanych ilustracji;
– klaskanie na sygnał: przed przeczytaniem bajki dziecku dorosły wskazuje jakieś słowo(np. król), gdy w opowiadaniu pojawi się to słowo, dziecko klaszcze;
– wyodrębnianie zdań w wypowiedziach innych ludzi lub w tekście piosenki:
– układanie zdań z podanych słów;
– wyodrębnianie i liczenie wyrazów w zdaniu;
– liczenie sylab w podanych słowach;
– rozmowa kosmitów, robotów – mówienie do siebie sylabami lub głoskami;
– wyszukiwanie w otoczeniu przedmiotów o nazwie na zadaną sylabę lub głoskę;
– liczenie głosek w słowach;
– zabawa w echo: wyodrębnianie i powtarzanie ostatniej głoski w usłyszanym słowie;
– „słowny łańcuszek” – podawanie przez uczestników na zmianę, tak by ostatnia głoska słowa była pierwszą głoską następnego;
– opuszczanie głosek na początku słowa (np. chusta – usta) w środku lub na końcu słowa;
– rozpoznawanie nazwy przedmiotu na podstawie pierwszej głoski (np. „Tym przedmiotem rysujemy: o…..”);
– wyodrębnianie pierwszej głoski nazwy przedmiotu z obrazka lub z otoczenia (np. zabawa „Jedzie pociąg naładowany towarami, których nazwa zaczyna się głoską k. Co przewozi?” – kury, karty, krowy, …).
Jak doskonalić u dziecka orientację w schemacie ciała i przestrzeni?
Orientacje tę doskonalimy przez następujące zabawy i zajęcia:
– utrwalenie poprawnego rozumienia pojęć i określeń dotyczących pozycji ciała i prostych ruchów (prawa, lewa, do góry, na dół, niżej, wyżej, prosta, zgięta);
– chodzenie po narysowanej ścieżce zgodnie z poleceniami :”Idź prosto, na prawo, na lewo, do tyłu”;
– wymijanie samochodem lub wózkiem przeszkód: piłek, pachołków, klocków i określanie głośno kierunku;
– odtwarzanie ruchami poszczególnych czynności – również jako zgadywanki (np. wiosłowanie, zbieranie grzybów do koszyka);
– określanie na obrazku położenia poszczególnych przedmiotów w przestrzeni;
– układanie przedmiotów w odpowiednim położeniu (np. „Na krześle posadź misia, a pod krzesłem połóż piłkę”);
– rysowanie przedmiotów w odpowiednim położeniu (np. „Obok domu narysuj drzewo, nad domem narysuj słońce, …”);
– udzielanie odpowiedzi na pytania (np. „Gdzie siedzi kot?”);
– kolorowanie obrazka według instrukcji (np.”Pola oznaczone kółkiem zamaluj kolorem czerwonym”);
– utrwalanie rozróżniania stron ciała (np. „Pokaż prawą rękę, lewą nogę,…”);
– odtwarzanie różnych konstrukcji z plasteliny i materiałów przyrodniczych (patyczki, liście, kamyki, piasek);
– kreślenie w powietrzu (figur geometrycznych, liter i innych kształtów graficznych);
– układanie całości z pociętych części – układanki geometryczne i obrazkowe;
– rysowanie szlaczków z kształtów literopodobnych w układzie od lewej go prawej i z góry na dół.
Jak pomóc dziecku leworęcznemu odnosić sukcesy
w praworęcznej cywilizacji?
Nie wystarczy pozwolić dziecku pisać lewą ręką. Niezbędne jest udzielanie mu wszechstronnej pomocy, dzięki której:
– zaakceptuje swoją leworęczność, ale i konieczność ćwiczeń przygotowujących do pisania;
– lewa ręka usprawni się ruchowo;
– utrwali się dominacja lewej ręki (lateralizacja);
– wykształci się prawidłowa orientacja w lewej i prawej stronie własnego ciała i w przestrzeni;
– ustali się prawidłowa pozycja podczas rysowania i pisania, w tym sposób siedzenia i ułożenie kartki papieru (zeszytu);
– wykształci się nawyk prawidłowego ułożenia ręki i sposób trzymania ołówka i długopisu;
– utrwala się nawyki ruchowe związane z rysowaniem, takie jak: kreślenie linii pionowych ( z góry w dół), poziomych (od lewej do prawej strony), okręgów (przeciwnie do ruchu wskazówek zegara;
– utrwalą się nawyki ruchowe związane z pisaniem, takie jak: rysowanie szlaczków, pisanie wyrazów od lewej do prawej strony.
